زمان انتشار : ۱۶ آبان ,۱۳۹۵ | ساعت : 15:09 | کد خبر : 10005 | پرینت

فاجعه یا معجزه؛ ریل ملی به کدام سمت می‌رود؟

شفقنا اقتصادی- چند روز قبل معاون اول رییس جمهوری به اصفهان رفت تا پس از سال‌ها گمانه‌زنی سرانجام خط تولید ریل ملی در ایران را کلید بزند، ریلی که هنوز تولید نشده ابهامات زیادی در مسیر آن مطرح است.

در طول تمام سال‌های گذشته یکی از اصلی‌ترین مسائلی که صنعت عمرانی ایران با آن درگیر بوده بحث خودکفایی در برخی از حوزه‌های زیرساختی مانند تولید ریل یا واگن ملی بوده است.

با وجود آنکه در سال‌های قبل تعدادی از شرکت‌های واگن‌ساز داخلی موفق شدند نخستین تولیدات خود را به مشتریان‌شان تحویل دهند، اما بحث رساندن ریل ملی به شرکت راه‌آهن و شرکت ساخت با ابهام‌های زیادی مواجه شد.

در شرایطی که ذوب‌آهن اصفهان اعلام کرده بود تا اواسط یا اواخر سال ۱۳۹۴ نخستین محموله از ریل‌های تولید شده ملی را به راه‌آهن تحویل خواهند داد، اما هرگز این اتفاق محقق نشد.

بخشی از دلایل مربوط به این مشکل به نرسیدن منابع اعتباری، بخشی به جابه‌جا شدن مدیران ذوب‌آهن ایران و بخشی به نیاز برای تایید نهایی کیفیت محصولات بر می‌گشت. این ابهام‌ها باعث شدند تولید ریل ملی برای مدتی نسبتا طولانی با تاخیر مواجه شود و سرانجام رساندن آن به سال ۱۳۹۵ برسد.

در راستای حمایت از تولیدات ملی، شرکت راه‌آهن تلاش‌های زیادی به کار بسته است یکی از این تلاش‌ها مربوط به نادیده گرفتن بخشی از بدهی‌های ذوب‌آهن می‌شود و بخشی دیگر که شاید اصلی‌ترین اهمیت را در این توافق دارد، مربوط به گران خریدن ریل از تولیدکننده داخلی در قیاس با خارجی‌هاست، موضوعی که می‌تواند قدری از نظر مزیت‌های نسبی و اقتصاد رقابتی برای ایران دردسرساز باشد.

هرچند نمی‌توان انتظار داشت حمایت از ریل ملی متوقف شود، اما قطعا این محصول باید در دو حوزه متفاوت امکان رقابت با خارجی‌ها را به دست بیاورد. موضوع نخست کیفیت ریل تولیدی در ایران است هرچند این ریل به خطوط سنگین اختصاص نخواهد یافت، اما قطعا باید در ماه‌ها و هفته‌های آینده امتحان خود را طوری پس دهد که امکان جابه‌جایی آن وجود داشته باشد.

دیگر موضوع بحث قیمت تمام شده ریل ملی خواهد بود. اگر بنا باشد در بلندمدت راه‌آهن و شرکت ساخت از ریل‌های داخلی استفاده کند، قطعا باید این محصولات از نظر قیمتی نیز توان رقابت با رقبای خارجی خود را به دست بیاورند و این موضوع جز با کاهش قیمت‌ها ممکن نیست.

با وجود تمام این مسائل ذوب‌آهن کار خود را برای ساخت ریل‌های جدید آغاز کرده است. طبق ارزیابی‌های ابتدایی این شرکت توانایی آن را دارد که در سال حدود ۴۰۰ هزار تن ریل جدید به بازار عرضه کند و این در حالی است که راه‌آهن در پیش قرارداد ابتدایی خود خرید ۴۰ هزار تن از ریل‌های ذوب‌آهن را در دستور کار قرار داده است، در صورتی که تمام ظرفیت بالقوه در نظر گرفته شده در این شرکت به خط تولید نهایی برسد می‌توان انتظار داشت که بخش قابل توجهی از نیاز داخلی تامین شده و حتی صادرات این محصول در آینده ممکن باشد، موضوعی که البته نهایی شدن محصولات تولیدی و قرار گرفتن آن در صف رقابت تکلیف‌اش را روشن می‌کند.

منبع: ایسنا