زمان انتشار : ۱۴ اردیبهشت ,۱۳۹۹ | ساعت : 01:58 | کد خبر : 184038 | پرینت
,

رشد چک برگشتی با شیوع کرونا/کدام استان بدترین وضع را دارد؟

شفقنا اقتصادی- آمار جدید بانک مرکزی نشان می دهد، شیوع ویروس کرونا در کشور و اثرات اقتصادی آن بر کسب وکارها و افراد، باعث افزایش تعداد چک های برگشتی در آخرین ماه سال ۹۸ شده است. درحالی که رشد ماهانه تعداد صدور چک های مبادله ای در ماه اسفند ۲/ ۱۱ درصد بوده است، تعداد چک های برگشتی در همین بازه زمانی، ۲/ ۴۴ درصد افزایش یافته است. مقایسه رشد مبلغ چک های صادر شده نیز تاثیر شیوع کرونا را تایید می کند.

به گزارش شفقنا در اسفندماه، رشد ماهانه ارزش چک های صادرشده نسبت به بهمن سال ۹۸، معادل ۶/ ۲۲ درصد بوده است، درحالی که رشد ماهانه ارزش چک های برگشتی ۹/ ۵۱ درصد به ثبت رسیده است. علاوه بر این داده ها، بررسی آمار کل ماه های سال ۹۸ نیز نشان می دهد، آغاز شیوع ویروس کرونا، در عملکرد افراد در صدور چک تاثیر قابل ملاحظه ای داشته است. نسبت تعداد چک های برگشتی به مبادله ای برای اسفندماه ۹/ ۱۰ درصد بوده است و این درحالی است که این نسبت برای تمام ماه های دیگر سال گذشته کمتر از ۱۰ درصد به ثبت رسیده است.

تصویر کلی چک در اسفندماه

طبق آمار چک های مبادله ای منتشر شده از سوی بانک مرکزی برای اسفندماه سال ۹۸ در کشور، حدود ۵/ ۹ میلیون فقره چک منتشر شده است. آمارها حاکی از افزایش ۲/ ۱۱ درصدی از لحاظ تعداد چک های صادرشده و ۶/ ۲۲ درصدی از لحاظ مبلغ چک ها دارد. همچنین ارزش کل چک های مبادله ای درآخرین ماه سال قبل حدود ۱۴۹ هزار میلیارد تومان بوده است. در میان استان های کشور، به طور قابل پیش بینی استان تهران با ۶/ ۳۳ درصد از تعداد کل چک های مبادله ای و ۹/ ۵۲ درصد از کل ارزش این چک ها در کشور، بیشترین حجم از گردش چک در کشور را داشته است. بعد از تهران، استان های اصفهان و خراسان رضوی به ترتیب با ۷/ ۱۰ درصد و ۸/ ۷ درصد از کل تعداد چک های مبادله ای در اسفند ماه جزو استان های صدرنشین در صدور چک بوده اند.

از سوی دیگر در بین ۳۱ استان، ایلام با سهم ۱/ ۰ درصدی از کل چک های صادر شده در اسفندماه، کمترین سهم از چک های این ماه را ثبت کرده است. درحالی که تعداد چک های صادر شده در استان ایلام فقط ۵۶۰۰ مورد بوده است، ارزش کل چک های صادر شده در این استان، به ۶۵ میلیارد تومان نمی رسد. استان های خراسان شمالی و سیستان وبلوچستان نیز با سهم ۲/ ۰ درصدی و ۳/ ۰ درصدی دو استان دیگری هستند که کمترین سهم از کل تعداد چک های صادر شده را داشتند.

تاثیر کرونا در رشد ماهانه چک های برگشتی

مرور آمار منتشر شده نشان می دهد که شیوع ویروس کرونا و اختلال در اقتصاد و کسب وکارهای کشور، در تعداد چک های برگشتی تاثیر داشته است و تعداد آن را افزایش داده است.

درحالی که تعداد کل چک های مبادله ای در اسفندماه نسبت به ماه قبل از خود ۲/ ۱۱ درصد افزایش پیدا کرده است، تعداد چک های برگشتی به طرز قابل ملاحظه ای و به میزان ۲/ ۴۴ درصد نسبت به بهمن ۹۸ افزایش پیدا کرده است. در میان تمامی ماه های سال ۹۸، بیشترین رشد ماهانه به ماه اردیبهشت با ۹/ ۲۴ درصد تعلق داشت، که البته در همان ماه رشد ماهانه تعداد کل چک ‎های مبادله ای با ۳۴ درصد، توضیح دهنده آن مقدار رشد بود. اما تفاوت معنادار در رشد ماهانه تعداد کل چک های مبادله ای و چک های برگشتی، حاکی از وجود عامل دیگری است. عاملی که به احتمال زیاد رد پای آن را باید در شیوع ویروس کرونا و محقق نشدن بسیاری از پیش بینی های افراد و صاحبان مشاغل و کسب وکارها جست وجو کرد.

با بررسی رشد حجم مبلغ چک های صادر شده در اسفند ماه و مقایسه آن با رشد مبلغ چک های برگشتی نیز همین نتیجه حاصل می شود. ارزش چک های صادرشده در اسفند ۶/ ۲۲ درصد نسبت به ماه قبل افزایش را نشان می دهد و در همین بازه زمانی، مبلغ چک های برگشتی رشد ماهانه ۹/ ۵۱ درصدی را ثبت کرده است.

مقایسه آمار اسفند ۹۸ با ماه مشابه خود در سال ۹۷ نیز ابهام فصلی بودن افزایش سطح تعداد چک های برگشتی و مقطعی بودن آن را رفع می کند. با اینکه رشد ماهانه تعداد و مبلغ چک های مبادله ای برای اسفند ۹۷ بیشتر از اسفند ۹۸ بوده است، اما سطح رشد چک های برگشتی برای اسفند دو سال پیش بسیار پایین تر از اسفند سال گذشته است. درصد تغییر ماهانه تعداد و مبلغ چک های برگشتی برای اسفند ۹۷، به ترتیب ۶/ ۴ درصد و ۸/ ۱۷درصد بوده که به مراتب مقدار کمتری نسبت به اسفند ۹۸ داشته است. موضوعی که نهایتا نشان می دهد، وضعیت جدید به وجود آمده برای اقتصاد کشور که ناشی از شیوع ویروس کرونا بوده، سبب شده است، تعداد چک های برگشتی در سیستم بانکی کشور افزایش یابد.

تاثیر کرونا از زاویه ای دیگر

نسبت تعداد چک های برگشتی به چک های مبادله ای برای ماه آخر سال ۹۸ نیز تاثیر آغاز شیوع ویروس کرونا را به خوبی نشان می دهد. این نسبت برای اسفند ۹/ ۱۰درصد ثبت شده است که به این معنی است که بیشتر از یک دهم، از کل چک های صادر شده برگشت خورده است. این درحالی است که در ۱۱ ماه دیگر سال ۹۸، هیچ گاه این نسبت از یک دهم کل تعداد چک ها بیشتر نبوده است. بیشترین نسبت تعداد چک های برگشتی به کل چک های صادر شده در سال گذشته متعلق به ماه فروردین است که این نسبت به ۸/ ۹ درصد رسیده بود. در مورد نسبت مبلغ چک های برگشتی به کل ارزش چک های صادر شده نیز با اینکه برای اسفند ماه این شاخص، بالاترین مقدار در سال گذشته را ثبت نکرده، اما باز هم این نسبت برای اسفند، در چهار ماه آخر سال، بیشترین مقدار را رقم زده است. این ارقام درحالی به ثبت رسیده است که بانک مرکزی ابزارهای سیاستی جدیدی را برای کاهش سیستماتیک حجم چک های برگشتی راه اندازی کرده است و به همین دلیل نیز، رشد نسبت چک های برگشتی حاکی از تعمیق چالش های کسب وکارها به دلیل شیوع ویروس کرونا است.

استان های سبز و قرمز

اما در بین ۳۱ استان کشور، کدام استان ها بهترین و بدترین وضع را در مورد وضعیت صدور چک ها در اسفند ماه داشته اند؟

در آخرین ماه از سال ۹۸، در کل کشور از هر ۱۰۰ چک مبادله ای که صادر شده است، ۹/ ۱۰ عدد چک برگشت خورده است و از سوی دیگر نیز ۸/ ۱۱ درصد از کل ارزش چک های مبادله ای نیز برگشت خورده است. در بین استان های کشور، کهگیلویه و بویراحمد، با ۶/ ۱۷ درصد تعداد چک های برگشتی، بدترین وضعیت از حیث تعداد در چک های برگشتی در کشور را داشته است. البته از لحاظ ارزش، این استان با ثبت ۲/ ۱۶ درصد چک برگشتی از ارزش کل چک های صادر شده در این استان در این شاخص، در میان سه استان اول حضور ندارد که این موضوع نشان می دهد، حجم چک های برگشتی در این استان به نسبت بزرگ نبوده است.

در استان کردستان نیز ۲/ ۱۶ درصد از تعداد چک های مبادله ای برگشت خورده است که این استان را در رده دوم بدترین استان ها از حیث تعداد چک های برگشتی قرار می دهد؛ نکته جالب اینکه این استان در شاخص ارزش چک های برگشتی هم در رده دوم استان های با وضعیت قرمز قرار دارد. از سوی دیگر استان های البرز و یزد، با ثبت ۱/ ۹ درصد بهترین وضعیت را در نسبت تعداد چک های برگشتی به نسبت چک های مبادله ای را به ثبت رسانده اند. پس از این دو استان نیز استان خوزستان با ثبت ۵/ ۹درصدی برای چک های برگشتی در رده بعدی قرار دارد. در میان تمام استان های کشور به جز این سه استان، فقط استان گیلان در این شاخص نسبت کمتر از ۱۰ درصد را به ثبت رسانده است و باقی استان ها بالای این مرز قرار گرفته اند.