خبرفوری نوشت: در آخرین ساعات روز پنجشنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۸، دولت به طور ناگهانی و بدون اعلان قبلی اعلام کرد که نرخ بنزین سهمیهای به ۱۵۰۰ و بنزین آزاد به ۳۰۰۰ تومان افزایش یافتهاست.
همچنین، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، بنزین را برای تمام وسایل نقلیه بنزین سوز سهمیهبندی کرد. براساس فهرست جدید سهمیهبندی خودروها برای هر ماه به این شکل خواهد بود:
سواری شخصی بنزینی، ۶۰ لیتر
سواری شخصی دوگانه سوز، ۳۰ لیتر
تاکسی بنزینی،۴۰۰ لیتر
تاکسی دوگانه سوز، ۲۰۰ لیتر
موتورسیکلت، ۲۵ لیتر
وانت کممصرف بنزینی، ۲۰۰ لیتر
وانت پرمصرف بنزینی، ۳۰۰ لیتر
بعد از اتفاق، بسیاری نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند. برخی این اتفاق را عجیب و بیسابقه دانستند. در این اوضاع که هر کس از جنبهای به این ماجرا میپردازد؛ ما نیز سعی داریم از منظر تاریخی به ماجرای گرانی بنزین بپردازیم و ببینیم در طول تاریخ قیمت بنزین در ایران چه تغییراتی کرده است؟
تاریخچه بنزین در ایران
بعد از ورود اولین اتومبیل به ایران توسط مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۱ خورشیدی، تمایل برای استفاده از این وسیله روز به روز در بین مردم افزایش یافت. استفاده مردم از اتومبیل سبب شد تا بنزین نیز به بازار راه پیدا کند، ابتدا یک شرکت انگلیسی، بنزین را توسط دکانهای نفت فروشی، خواربار فروشی و سرایداران گاراژها در شیشههای نیزهای (که این اواخر جهت آب لیمو و آب غوره استفاده میشد و هنوز هم در بعضی خانهها پیدا میشود) در دسترس مردم گذاشت، سپس شیشهها به پیتهای حلبی معروف به پیت بنزینی با گنجایش ۱۵ لیتر تبدیل شد.
از طرفی دیگر روسیه با راه اندازی شرکتی با نام “پرس– آذ– نفت” در تهران، واقع در خیابان امیرکبیر و شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم در خیابان امام خمینی (سپه سابق) نبش خیابان استخر، اقدام به فروش نفت و روغن نمودند.
با افزایش مصرف بنزین، از آنجاکه خرید بنزین با ظرف بهصرفه نبود، همچنین به سبب خطرات ناشی از نگهداری بنزین در ظرف، رفته رفته، اولین پمپهای بنزینها شکل گرفت. هرچند در مورد تاریخ احداث اولین پمپ بنزینهای ایران صحبت بسیار است، اما تلمبه بنزینی که بیش از یک قرن قدمت دارد و در موزه سنجش تبریز نگهداری میشود میتواند دلیلی بر وجود پمپ بنزین در آن زمان باشد.
اولین پمپ بنزین تهران در خیابان اعیان نشین امیریه، چهارراه گمرک ساخته و افتتاح شد. انتخاب این مکان برای احداث پمپ بنزین، بیشتر به دلیل سکونت رجال مملکتی در این محله بود. دومین پمپ بنزین در خیابان بوذرجمهری، ایستگاه درخوانگاه، سومی در خیابان سعدی، دروازه دولت، چهارمی میدان بهارستان، مقابل مطبعه (چاپخانه) مجلس و پنجمی در خیابان سی متری نظامی (کارگر فعلی) نزدیک چهارراه لشگر بود. و به همین ترتیب تا سال ۱۳۳۰ تعداد ده پمپ در تهران مشغول به کار گردیدند و شرکت نفت اقدام به شماره گذاری آنان کرد.
قیمت بنزین قبل و بعد از انقلاب
قیمت بنزین پیش از انقلاب و در سال ۵۵، ۶ ریال به ازای هر لیتر بود. در سال ۵۶ قیمت بنزین به ۸ ریال و در سال ۵۷ به یک تومان رسید.
سال ۵۷، سال انقلاب اسلامی بود و رژیم پهلوی در بهمن آن سال سرنگون شد. تا سال ۵۹ قیمت بنزین تغییری نداشت و با نرخ یک تومانی، به فروش میرسید. با این حال در سال ۵۹ قیمت بنزین به یکباره ۳ برابر شد و به ۳ تومان به ازای هر لیتر رسید.
در جدول زیر تغییر قیمت بنزین در این سالها را مرور میکنیم:
سال | قیمت بنزین استاندارد(ریال) | قیمت بنزین آزاد(ریال) |
۱۳۵۷ | ۱۰ | —— |
۱۳۵۹ | ۳۰ | —— |
۱۳۶۹ | ۵۰ | —— |
۱۳۷۴ | ۱۰۰ | —— |
۱۳۷۶ | ۱۶۰ | —– |
۱۳۷۷ | ۲۰۰ | —– |
۱۳۷۸ | ۳۵۰ | —– |
۱۳۷۹ | ۳۸۵ | —— |
از سال ۱۳۸۰ به بعد ناگهان قیمت بنزین دچار یک تکان شدید میشود. جدول زیر قیمت بنزین در دهه ۸۰ و ۹۰ را نشان میدهد.
۱۳۸۰ | ۳۸۰ | —– |
۱۳۸۱ | ۵۰۰ | —– |
۱۳۸۲ | ۶۵۰ | —– |
۱۳۸۳ | ۸۰۰ | —– |
۱۳۸۶ | ۱۰۰۰ | ۴۰۰۰ |
۱۳۸۹ | ۴۰۰۰ | ۷۰۰۰ |
١٣٩٣ | ٧٠۰۰ | ١٠٠٠٠ |
۱۳۹۴ | ۱۰۰۰۰ | —— |
۱۳۹۶ | ۱۰۰۰۰ | —– |
۱۳۹۸ | ۱۵۰۰۰ | ۳۰۰۰۰ |