نحوه برگزاری مراسم روضه خانگی در ایام محرم
رپرتاژ آگهی – روضه‌های خانگی از قدیم در کشورمان رونق داشته‌اند. با شروع ماه محرم، بسیاری از خانواده‌ها، خانه‌هایشان را سیاه‌پوش کرده و در دهه‌های مختلف این ماه، مراسم عزاداری اباعبدالله را برگزار می‌کنند. با تغییر سبک زندگی مردم و بیشتر شدن زندگی آپارتمانی، شاید برگزاری این مراسم در بسیاری از خانه‌ها، که حالا وسعت چندانی هم ندارند، کمی سخت باشد. اما باز هم هنوز بسیاری از مردم، این سختی‌ها را به جان خریده و آداب مراسم روضه محرم را در خانه زنده نگه می‌دارند. اگر شما هم می‌خواهید امسال برای عزاداری امام حسین (ع) روضه خانگی داشته باشید، بهتر است با مراحل انجام این کار و لوازمی که نیاز دارید کمی بیشتر آشنا شوید.
خانه را آماده مراسم روضه کنید
در اولین قدم باید خانه را برای انجام مراسم روضه ماه محرم آماده کنید. به این منظر باید فضایی را برای این کار در نظر بگیرید. در ابتدا، مبلمان خود را جمع کرده و فضای کافی برای نشستن مهمانان را فراهم کنید. اگر در اطراف فضای اتاق پذیرایی و نشیمن، فرش نیست و کفپوش سنگ یا سرامیک دارید، از قالیچه‌های کوچک یا موکت برای پوشاندن این قسمت‌ها استفاده کنید. بهتر است اطراف فضای نشیمن را پشتی قرار دهید تا مهمانان هنگام نشستن مشکل کمردرد نداشته باشند. چند صندلی راحت برای کسانی که امکان نشستن روی زمین ندارند در دسترس داشته باشید. می‌توانید به جای فرش کردن اتاق، از میز و صندلی هم استفاده کنید. اما شاید در این صورت، فضا خیلی دلچسب و مناسب روضه نباشد. اما این روزها که تعداد افرادی با مشکلات زانو و کمر زیاد شده است، صندلی می‌تواند انتخاب خوبی باشد.
در مرحله دوم، اگر تابلوهای خاصی روی دیوار دارید بردارید یا روی آن‌ها را با کتیبه‌های مختلف مشکی بپوشانید. می‌توانید کتیبه‌های طولانی برای پوشاندن دیوارها تهیه کنید و تمام فضا را سیاه‌پوش کنید. از پرچم‌ها و کتیبه‌های سایت خدمتگزاران با اشعار عاشورایی یا اسامی شهدای کربلا هم برای پوشاندن دیوار می‌توانید استفاده کنید.
فراهم کردن لوازم تهویه روضه خانگی
حتما برای تهویه فضا فکری کنید. در سرما باید وسیله گرمایشی مناسب داشته باشید. در فصل گرما هم باید کولر، پنکه و هر وسیله سرمایشی به تعداد مناسب و در فاصله مناسب از مهمانان داشته باشید. این وسایل نباید به صورتی باشد که باعث زیاد گرم شدن یا سرد شدن میهمانان شود. حتما پنجره‌های خانه را به خصوص در فصل تابستان باز بگذارید تا گردش هوا وجود داشته باشد..
فراهم کردن وسایل پذیرایی و چای روضه
برای پذیرایی از مهمانان باید لوازم مناسب در خانه داشته باشید. اگر قرار است با چای از مهمانان پذیرایی کنید، باید کتری، سماور و قوری به اندازه مهمانان داشته باشید. قوری چینی برای دم کردن چای بهتر از قوری پیرکس است. از طعم‌دهنده‌هایی مانند هل، دارچین یا گل سرخ برای خوش‌عطر و طعم کردن چای استفاده کنید.
در خانه معمولا از استکان‌های بلوری برای پذیرایی استفاده می‌شود. استفاده از لیوان‌های یک‌بار مصرف در روضه خانگی، تصویر خیلی خوبی ندارد. پس بهتر است به سراغ استکان‌های کمر باریک، استکان‌های دسته‌دار بلور یا فنجان چینی بروید. خرید استکان و نعلکبی مذهبی محرم که مناسب هیئت و روضه است، رنگ و بوی خاصی به روضه شما می‌دهد.
برای پذیرایی از سینی مناسب استفاده کنید تا استکان‌ها در آن لیز نخورند. در این مراسم معمولا مهمانان به صورت فشرده و با فاصله کم می‌نشینند و باید در هنگام چرخاندن چای مراقب باشید تا سینی احیانا روی مهمان‌ها واژگون نشود.
محصولات محرم مورد نیاز برای روضه خانگی
برای اجرای یک مراسم روضه آبرومند در ایام محرم و صفر، نیاز به تهیه و یا خرید محصولات محرم دارید که در به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
یک پرچم برای قرار دادن در جلو در خانه نیاز دارید. این کار برای اعلام به دیگران است که در این مکان روضه امام حسین علیه السلام برقرار است. بهتر است که از قبل، تراکت‌هایی را برای معرفی زمان و مکان روضه خانگی خود فراهم کرده و در محله‌های اطراف پخش کنید. اگر می‌خواهید افراد محدودتری به مراسم شما بیایند، می‌توانید فقط اقوام و همسایه‌های خود را برای این مراسم روضه خانگی دعوت کنید.
کیسه‌های دسته‌دار را در ابتدای ورود به مهمان‌ها بدهید تا کفش‌های خود را در آن قرار دهند. قرار دادن کفش در بیرون خانه، در کنار ایجاد مزاحمت برای همسایه‌ها، هنگام ورود و خروج مهمانان هم باعث ازدحام خواهد شد.
اگر برای پذیرایی میوه دارید، بهتر است آن‌ها را در کیسه فریزر قرار داده و هنگام خروج مهمان‌ها به ایشان بدهید. به این منظور می‌توانید به جای کیسه فریزر یا ظرف‌های یک‌بار مصرف، از کیسه‌های زیپ‌کیپ استفاده کنید که امکان استفاده چندباره دارند.
بهتر است تعدادی کتابچه دعا یا زیارت عاشورا تهیه کنید. در این مراسم معمولا ادعیه مختلف و به خصوص زیارت عاشورا خوانده می‌شود.
استفاده زیاد از گلاب یا اسفند، ممکن است در فضای خانه برای بعضی از مهمانان حالت خفگی ایجاد کند. به این نکته توجه کنید. در صورت استفاده از گلاب یا اسفند حتما تهویه لازم را ایجاد کنید.
میکروفن و باندهای مناسب فراهم کنید. صدای باند باید به گونه‌‌ای باشد که صدای سخنران یا مداح به تمام سالن برسد. در عین حال محل قرارگیری باندها نباید به صورتی باشد که باعث آزار افراد شود.
در سرتاسر خانه، پارچ آب خنک در کنار چند لیوان یک‌بار مصرف قرار دهید. می‌توانید از شیشه‌های آب‌معدنی کوچک هم به این منظور استفاده کنید.
وجود چند مهر، تسبیح و قرآن هم برای مواقع لزوم، خوب است. هنگام خواندن زیارت عاشورا برای سجده، به مهر نیاز پیدا می‌کنید.
اگر می‌خواهید در این ایام غذای نذری بدهید، در ظرف‌های یک‌بار مصرف غذا را میان مهمانان خود پخش کنید. بهتر است غذا را هنگام خروج از منزل توزیع کنید.
اگر با خرما، حلوا یا شیرینی از مهمانان پذیرایی می‌کنید، حتما چند چاقو یا چنگال در کنار سینی آن بگذارید.
در هنگام خواندن روضه، نورهای سالن را کم کنید. لازم نیست همه جا تاریک باشد. اما کمترین مقدار نور، بیشتین مقدار آرامش را در این مواقع به همراه خواهد داشت.
سکوت مراسم را رعایت کنید. در آشپزخانه یا هر فضایی که در آن وسایل پذیرایی را آماده می‌کنید، بسته نگه دارید. اجازه ندهید حواس مهمانان با سروصدای شما پرت شود.
حتما خودتان یا یکی از نزدیکانتان در جلوی در ورودی بایستید تا به مهمانان خوشامد بگویید. این کار ادب میزبانی شما را می‌رساند.
اگر امکان بردن کفش به داخل خانه وجود ندارد، یک نفر را برای این قسمت در نظر بگیرید. کفش‌های مهمانان باید به صورت مرتب و جفت شده در گوشه‌ای قرار داده شوند تا هم سد معبر نکنند هم به هنگام خروج، به راحتی بتوانند کفش‌های خود را پیدا کنند. به این منظور می‌توانید جا کفشی‌های چند طبقه فلزی را برای چند روزی امانت بگیرید.
توجه به کودکان در روضه خانگی محرم
اگر شرایط برایتان فراهم است، گوشه‌ای از سالن، یا یک اتاق را در اختیار کودکان قرار دهید. مادرانی که دوست دارند در مراسم روضه خانگی شرکت کنند و کودک دارند، از این کار شما استقبال زیادی خواهند کرد. وسایلی برای سرگرمی کودکان قرار دهید تا هم سروصدایی نداشته باشند و هم خاطره خوبی از این مراسم داشته باشند. می‌توانید وسایل نقاشی، کتاب داستان، بازی‌های فکری یا خمیرهای بازی برایشان فراهم کنید. در عین حال می‌توانید یک نفر را در کنار کودکان فرا بخوانید تا برایشان قصه‌های عاشورایی و اهمیت توجه به قیام اباعبدالله علیه السلام را بازگو کند. اگر فضای مراسم، به‌گونه‌ای بود که کودکان از گریه مردم ترسیدند، بهتر است برایشان دلیل این اتفاق را توضیح دهید. خوب است اگر بسته‌های کوچک، شامل خوراکی، کتاب، لوازم تحریر، برچسب و هر چیزی که رنگ و بویی از این مراسم داشته باشد را به کودکان هدیه بدهید تا علاوه بر یادگیری فلسفه عاشورا و کسب اطلاعات در مورد قیام امام حسین علیه السلام، خاطره خوبی هم از این مراسم برایشان به جا بماند.
خرید بازوبند محرم برای کودکان
یک اقدام جالب برای کودکان حاضر در روضه خانگی محرم خرید بازوبند مذهبی با طرح‌های محرمی است. در زمان ورود کودکان و نوجوانان به هر کدام یک بازوبند هدیه دهید تا هم در طول مراسم از آن استفاده کنند و هم بعد از روضه با خود به منزل ببرند.
سخن آخر
توجه به کوچکترین نکات در هنگام برپایی مراسم روضه محرم، می‌تواند یک مراسم خوب و با کیفیت را فراهم کند. انتخاب یک مداح و سخنران خوب، یکی از مواردی است که باید به آن توجه زیادی داشته باشید. باید این مدت زمانی که مردم برای شرکت در این مراسم می‌گذارند برایشان مفید بوده باشد. آرامش مراسم و تمیزی و برخورد خوب از نکات بسیار مهم برای داشتن یک روضه خانگی خوب است. برای سیاه‌پوش کردن فضای خانه از کتیبه‌ها و پارچه‌هایی با اشعار عاشورایی استفاده کنید. برای خرید این کتیبه‌ها می‌توانید به سراغ فروشگاه‌ها و سایت‌های فروش اینترنتی مانند فروشگاه خدمتگزاران بروید. از این فروشگاه، علاوه بر کتیبه و پرچم، انواع استکان، لیوان، وسایل پذیرایی، کتاب‌های آموزشی مناسب محرم برای کودکان، و هدایای کوچک برای کودکان هم می‌توانید تهیه کنید. در عین حال اگر به کتاب دعا، زیارت عاشورا، سجاده، صلوات‌شمار یا چنین وسایلی نیاز داشتید هم می‌توانید به همین فروشگاه مراجعه کنید. این وسایل را یک‌بار تهیه می‌کنید و برای سال‌ها از آن استفاده خواهید کرد. با آرزوی قبولی عزاداری‌های شما عزیزان.