کمک به رونق اقتصاد بومی با توجه به ژئوتوریسم
شفقنا اقتصادی- رئیس خانه معدن ایران با اشاره به اهمیت موضوع ژئوتوریسم در دنیای امروز گفت: می‌توان با استفاده از معادن متروکه به عنوان سایت گردشگری، به رونق اقتصادی منطقه کمک کرد.
محمدرضا بهرامن در گفت‌وگو با خبرنگار «شفقنای اقتصادی» افزود: یک اصل پذیرفته شده در دنیای امروز این است که حتی‌الامکان هیچ نوع فعالیتی نباید باعث تخریب کامل بخشی از سرزمین و خروج آن از امکان بهره‌برداری بشر شود.
وی ادامه داد: بر همین اساس در بسیاری از کشورها زمانی که عمر معادن رو به اتمام است از آنها در زمینه ژئوتوریسم استفاده می‌شود که این امر هم در زمینه علمی و هم در زمینه اقتصادی اهمیت دارد.
رئیس خانه معدن ایران بیان کرد: بهره‌گیری از معادن متروکه یا معادنی که طبقات بالای آنها استخراج شده و اکنون فعالیت در طبقه‌های زیرین ادامه دارد، می‌تواند در زمینه گردشگری داخلی و خارجی به ویژه برای علاقه‌مندان به مباحث زمین‌شناسی مورد توجه قرار گیرد.
از استفاده‌های آموزشی تا ساخت موزه و هتل
بهرامن گفت: متاسفانه معادن تمام شده در ایران به صورت متروکه و بدون استفاده رها می‌شوند که این امر علاوه بر آلوگی و تخریب محیط‌زیست، از نظر اقتصادی نیز به منطقه آسیب وارد می‌کند.
وی افزود: افراد بومی به نوعی از منافع مالی معدن بهره می‌برند اما با اتمام فعالیت آن، از کار و دیگر تاثیرات اقتصادی آن بر زندگی خود محروم می‌شوند.
این فعال بخش معدن ادامه داد: از سوی دیگر سرمایه‌گذاری انجام شده در هر معدن پس از متروکه شدن آن به حال خود رها می‌شود و بر اثر فرسایش طبیعی با تخریب انسانی از بین می‌رود برای مثال تعداد زیادی از معادن زغال سنگ در حاشیه شمال ایران در چنین شرایطی قرار دارند.
بهرامن بیان کرد: می‌توان از چنین معادنی در زمینه آموزش زمین‌شناسی و شناخت طبیعت به بازدیدکنندگانی در سنین و قشرهای مختلف استفاده کرد از جمله کودکان، دانش‌آموزان و دانشجویان، استادان و دانشمندان علوم جغرافیای داخلی و خارجی.
وی ادامه داد: امکان تبدیل معدن به موزه نیز وجود دارد به صورتی که ابزارهای کار در چنین فضاهایی از گذشته تا اکنون در آن به نمایش درآید؛ حتی امروزه از معادن متروکه روباز برای تاسیس هتل نیز استفاده می‌شود.
امکان تغییر کاربری معادن سنگ‌های ساختمانی
رئیس خانه معدن ایران با اشاره به موفقیت‌آمیز بودن این تجربه در برخی از کشورهای اروپایی مانند آلمان و لهستان گفت: در ایران نیز در سراسر کشور معادن زیادی وجود دارد که می‌توان چنین طرح‌هایی را در مورد آنها پیاده کرد.
بهرامن افزود: در نخستین گام‌ها به این منظور، معدن سرب و روی نخلک در استان اصفهان برای تبدیل شدن به یک سایت گردشگری پیشنهاد شده چرا که در حال حاضر استخراج مواد در طبقات بالایی این معدن به پایان رسیده است و می‌توان آنها را به سایتی توریستی تبدیل کرد.
وی بیان کرد: معادن سنگ‌های ساختمانی نیز از جمله مواردی هستند که می‌توان از آنها در زمینه ژئوتوریسم بهره گرفت؛ در استان‌های فارس، لرستان و اصفهان تعداد زیادی از این نوع معادن وجود دارد که به ویژه در فارس به دلیل تغییراتی که در ساختار برخی از آنها رخ داده، میزان تقاضا برای محصولاتشان کاهش یافته است و می‌توان روی تغییر کاربری این معادن سرمایه‌گذاری کرد.
امکان اشتغالزایی برای مردم بومی
این فعال بخش معدن گفت: اجرای چنین طرح‌هایی علاوه بر تاثیرات مستقیمی که بر اقتصاد منطقه می‌گذارد با رونق بخشیدن به برخی حوزه‌های مرتبط مانند صنایع دستی بومی به معیشت ساکنان کمک می‌کند.
بهرامن افزود: برای مثال در مورد معادن سنگ‌های ساختمانی می‌توان با آموزش ساخت ابزار و آثار دستی با سنگ و ایجاد بازار برای عرضه محصولات تولیدی، زمینه اشتغالزایی را در منطقه فراهم و خانواده‌ها را درگیر فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با گردشگری کرد.
وی ادامه داد: این تجربه در کشورهای بسیاری از جمله ایتالیا، اسپانیا، چین و تایلند با موفقیت اجرا شده است اما در ایران تصور می‌شود اشتغالزایی به سرمایه‌گذاری کلان و ایجاد کارخانه‌های بزرگ نیاز دارد.
رئیس خانه معدن ایران بیان کرد: برای ایجاد اشتغال می‌توان بازارهای جدید ایجاد کرد و با سرمایه‌گذاری‌های اندک تعداد زیادی شغل به وجود آورد.
لزوم ورود بخش خصوصی به ماجرا
بهرامن ورود بخش خصوصی به عرصه ژئوتوریسم را امری ضروری دانست و افزود: دولت باید ضوابط و مقررات لازم را در این زمینه تصویب و زمینه را برای اجرایی چنین طرح‌هایی آماده کند.
وی بیان کرد: در شرایطی که مالکیت بسیاری از معادن در دست دولت است، باید امکان واگذاری معادن به بخش خصوصی به منظور سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری فراهم شود.
به گفته رئیس خانه معدن، تحقق چنین طرح‌هایی به همکاری و هماهنگی همه نهادهای ذی‌ربط دولتی نیاز دارد.